Sự trỗi dậy của thanh toán trực tuyến: Xu thế tất yếu
Thanh toán trực tuyến đang ngày càng phổ biến và trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại tại Việt Nam. Sự bùng nổ của internet và điện thoại thông minh là động lực mạnh mẽ thúc đẩy xu hướng thanh toán trực tuyến phát triển vượt bậc. Trên toàn thế giới, trong số 7,3 tỷ người sử dụng điện thoại, có khoảng 63% sở hữu điện thoại thông minh; riêng tại Việt Nam, tỷ lệ này lên đến hơn 84%. Đây là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ thông tin và truyền thông, cùng với mục tiêu đưa 100% người dùng sử dụng điện thoại thông minh trong tương lai gần.
Với 78,44 triệu người dùng Internet và 168,5 triệu kết nối di động đang hoạt động, thị trường Việt Nam sở hữu nền tảng vững chắc, mở ra tiềm năng lớn cho thanh toán trực tuyến, đáp ứng nhu cầu giao dịch tiện lợi và an toàn của người dùng
Bức tranh toàn cảnh: Thị trường thanh toán trực tuyến Việt Nam
Số liệu ấn tượng, tiềm năng rộng mở
Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, số lượng giao dịch thanh toán qua kênh Internet và di động tại Việt Nam đã tăng trưởng bình quân lần lượt ở mức 52% và 103,3% trong giai đoạn 2021-2023. Điều này phản ánh xu hướng mạnh mẽ của người dân trong việc chuyển sang sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt qua các kênh trực tuyến và di động.
Theo báo cáo DataReportal, với dân số gần 99,19 triệu người, trong đó có 78,44 triệu người dùng Internet và 72,70 triệu người dùng mạng xã hội (tương đương 73,3% dân số), Việt Nam đang có nền tảng vững chắc để phát triển thanh toán trực tuyến, góp phần không nhỏ vào tiến trình số hóa nền kinh tế.
Hạ tầng – Nền tảng cho sự phát triển bền vững
Việc xây dựng hạ tầng thanh toán trực tuyến an toàn, ổn định và liên tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế số tại Việt Nam. Mạng lưới internet tốc độ cao và di động băng rộng đã giúp cho người dân tiếp cận dễ dàng hơn với các phương tiện thanh toán trực tuyến, từ đó thúc đẩy các giao dịch diễn ra thông suốt. Các tổ chức tài chính và công ty công nghệ không ngừng đầu tư vào các hệ thống thanh toán và cổng thanh toán trực tuyến, giúp người dân có thêm nhiều lựa chọn và trải nghiệm thanh toán hiện đại.
Đa dạng lựa chọn, phù hợp nhu cầu
Tại Việt Nam, thị trường thanh toán trực tuyến hiện đang cung cấp đa dạng các hình thức để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dùng:
- Ví điện tử: Các ví điện tử như MoMo, ZaloPay, ViettelPay… giúp người dùng thanh toán hóa đơn, chuyển tiền, nạp tiền điện thoại và mua sắm trực tuyến, thuận tiện và nhanh chóng.
- Ứng dụng ngân hàng số: Các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, Techcombank phát triển dịch vụ ngân hàng số, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch trực tuyến như chuyển khoản, thanh toán hóa đơn và quản lý tài chính cá nhân.
- Cổng thanh toán trực tuyến: VNPay, OnePay và các cổng thanh toán trung gian khác đóng vai trò kết nối người mua và người bán, đảm bảo giao dịch được thực hiện an toàn và hiệu quả.
- Thẻ tín dụng/ghi nợ: Thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ là lựa chọn phổ biến cho các giao dịch trực tuyến, đặc biệt là mua sắm quốc tế.
- Google Pay và Apple Pay: Mặc dù chưa phổ biến rộng rãi do hạn chế tích hợp với các ngân hàng nội địa, hai nền tảng này có tiềm năng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong tương lai.
Xu hướng công nghệ định hình tương lai của thanh toán trực tuyến
- Thanh toán di động lên ngôi: Thanh toán di động đang ngày càng phổ biến nhờ vào tính tiện lợi và khả năng truy cập mọi lúc mọi nơi. Ứng dụng thanh toán di động liên tục được cải tiến, tích hợp nhiều tính năng đa dạng, mang đến trải nghiệm liền mạch và tối ưu.
- QR Code – “chìa khóa” cho thanh toán tiện lợi: QR Code đang trở thành hình thức thanh toán quen thuộc tại các cửa hàng, nhà hàng, địa điểm công cộng. Chỉ với thao tác quét mã đơn giản, người dùng có thể thanh toán nhanh chóng mà không cần tiền mặt hay thẻ.
- Thanh toán không tiếp xúc – Xu hướng tất yếu: Công nghệ NFC đang dần phổ biến tại các thành phố lớn, cho phép người dùng thanh toán chỉ bằng cách chạm điện thoại hoặc thẻ vào thiết bị POS. NFC giúp rút ngắn thời gian thanh toán, tăng cường bảo mật và mang đến trải nghiệm hiện đại.
- An ninh bảo mật – Yếu tố then chốt: Trong bối cảnh các giao dịch trực tuyến ngày càng gia tăng, bảo mật thông tin trở thành yếu tố quan trọng hàng đầu. Các tổ chức tài chính và công ty fintech không ngừng ứng dụng công nghệ tiên tiến như mã hóa dữ liệu, xác thực hai yếu tố, tokenization… để ngăn chặn gian lận và bảo vệ người dùng.
- Open Banking – Mở ra kỷ nguyên mới: Open Banking cho phép các tổ chức tài chính chia sẻ dữ liệu an toàn với bên thứ ba, tạo điều kiện cho người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính đa dạng và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái tài chính mở.
Thách thức cần vượt qua trên con đường phát triển
Bên cạnh những tiềm năng to lớn, thanh toán trực tuyến tại Việt Nam vẫn đối mặt với một số thách thức:
- Bảo mật và an toàn dữ liệu: Các tổ chức tài chính cần tăng cường biện pháp bảo mật và nâng cao nhận thức cho người dùng để ngăn chặn các nguy cơ gian lận.
- Tiếp cận ở khu vực nông thôn: Ở vùng sâu vùng xa, hạ tầng internet còn hạn chế và kiến thức về thanh toán trực tuyến của người dân chưa được phổ cập.
- Chi phí giao dịch: Một số phương thức thanh toán vẫn có chi phí cao, đặc biệt là đối với các giao dịch quốc tế, làm giảm tính cạnh tranh của thanh toán trực tuyến trong một số lĩnh vực.
Để thúc đẩy thanh toán trực tuyến phát triển bền vững, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức tài chính, chính phủ, doanh nghiệp và người dùng nhằm xây dựng một hệ sinh thái thanh toán an toàn, tiện lợi và dễ tiếp cận.
Lời kết
Thanh toán trực tuyến đang góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế – xã hội Việt Nam, mang đến những lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp. Với sự hỗ trợ của công nghệ, cùng với nỗ lực của các bên liên quan, thanh toán trực tuyến hứa hẹn sẽ tiếp tục bùng nổ, tạo động lực mạnh mẽ cho nền kinh tế số.
Huy Digi (tồng hợp)